Herkese baş selamı,
Bugün blogta sizlere bana göre ve ayrıca 23 yaşıma göre hayatımı en çok etkileyen 10 edebi eseri ve kısaca nedenlerini anlatacağım. İlk olarak benim hayatımı sarsan, doyamadığım ve edebiyata beni bu kadar aşık eden kişi olan Oğuz Atay'dan bahsedeceğim. Popüler kültürün aforizma aracı olan Tutunamayanlar özümsendiği ve anlaşıldığı takdirde bana göre edebiyatımızın en önemli eserlerinden biridir ama ben, benim için daha özel olan bir eserden söz edeceğim ki kendisinin tüm eserlerini ve hakkında yazılan bazı makaleleri de okuduğumu belirtmek isterim.
1)Tehlikeli Oyunlar-Oğuz Atay: Adımı aldığım baş karakter Hikmet Benol bana göre edebiyatımızın en afili Don Kişotudur. Neden öyle dedim çünkü Hikmet, roman boyunca toplumun değerleriyle, küçük burjuvaziyle, geleneklerle ve hayatın anlamsızlığıyla mücadele verir, beyhude mücadeledir ne olursa olsun Hikmet anlaşılmayacak, toplum da değişmeyecektir. Yenileceği bir savaşa girer Benol, aşkı tanır, yalnızlığı simgeler, kafasında yarattığı imgeler onun tek sırdaşıdır, Postmodern yalnızlıklarının adamıdır Hikmet, nitekim. romanda hayal, gerçek iç içe girer, karışır. Hayatın ta kendisidir aslında Tehlikeli Oyunlar. Okunmalıdır, anlaşılmalıdır, 10 senede bir yeniden okunmalıdır. Tutunamayanlar, Sayın Yusuf Atılgan sayesinde yazılmıştır bir gün onunla ilgili de yazacağım.
2) İnce Memed-Yaşar Kemal:Bir lise öğrencisinin, kafasını sınıf kavramına çevirmesi, açlığı, sefaleti, ağalık düzenini, köy hayatını, deve dikenlerini, orağı, başkaldırıyı, tırpanı, çift sürmeyi, adaletsizliği öğrenmesi farklı biçimlerde olabilir veya hiç olmayabilir. Ben İnce Memed serisinin ilkini bitirip hayranlıkla kitaba baktığımda öğrenmiştim.Zannımca, Anadolunun iki ayağı olsaydı, biri Yaşar Kemal, diğeri Yakup Kadri olurdu. İkisi de bu coğrafyayı ve insanını müthiş gözlemlemişlerdir. Sadece betimlemeleri için bile okunmalı konuyu söylemiyorum bile.
3)Kinyas ve Kayra-Hakan Günday:Türk edebiyatı ustalarını anmışken yeni dönemden bahsetmeden olmazdı. Şahsımın pek severek okuduğu ve hassas bünyelere kesinlikle önermediği ilgi alanı Yeraltı Edebiyatı, dünyada çok yetkin örnekler sundu. Ülkemizde de inanılmaz cevherler var ve bunlardan zamanla detaylı bahsedeceğim, Temelini Mehmet Rauf, Hüseyin Rahmi gibi büyük ustalarla atsa da yetkin örneklerini Küçük İskender, Emrah Serbes gibi yazarlar vesilesiyle vermiş olan bu tür kendisi ne kadar kabul etmese de Hakan Günday sayesinde tanınmış ve gelişmiştir. Kinyas ve Kayra, kendisinin 2000 yılında yayınlanan ve Kinyas ve Kayra isimli arkadaşın hem maddi hem manevi yolculuk hikayesidir.Hakan Günday bu yolculukta çıplak bir şekilde hayatın gerçeklerini anlatmaktan, argodan, ,içkiden, cinsellikten bolca yararlanır ve enfes çıkarımlarla beraber bunu kitabın sayfalarına çok güzel yedirir. Ben okurken bitmesin istemiş ve kendisinin eserlerini okumaya devam etmiştim hala da etmekteyim. Başta dediğim gibi eğer hassas bir bünyeniz varsa çok tavsiye edemem.
4)Ağır Roman-Metin Kaçan: Üzerine ayrı bir kitap yazmak istediğim bir kitapla karşınızdayım. Yeraltından çıkmadık henüz, fayların arasında ilerlemeye devam ederken Yeraltı'nın ağır abisi, erken göçeni Metin Kaçan bizi karşılıyor. Hakkındaki suçlamalar, , iddialar hakkında yorum yapmayacağım, büyük bir yazarı yargılamak da haddim değil zaten. Fakat edebiyatı beni inanılmaz heyecanlandırıyor. Ağır Roman bana göre sokağa tutulan aynadır, mahalle kültürünü, eşcinselliği, fahişeliği, aşkı bir ayna gibi yansıtır. Salon çocuklarına atılan çok sarsıcı bir tokattır, nitekim politiktir politik olduğu kadar sert sert olduğu kadar da raconu olan bir romandır. Ayrıca yazarı da hayatın anlamsızlığına dayanamamış, Boğaziçinden rıhtıma süzülmüştür bir gece vakti. Kitaplığımda ilk basımı mevcuttur, gurur duyarım. Filmi de bir o kadar muhteşemdir izlenmelidir, yalnızca Küçük İskender için bile izlenir:
savrulurken raconun kırmızı pelerini o zarif öfkeye;
zaman ki sana hasta olmuş, incelikli haytasın.
raksederken mahallenin maşallahı, eyvallahı
güzelleş be oğlum, şimdilik ölümüne kadar hayattasın, şimdilik ölümüne kadar hayattasın.
5)Hakkari'de Bir Mevsim- Ferit Edgü: Yakın zamanda kaybettiğimiz ve muhtemelen öldükten sonra değeri artacak bir büyük usta Ferit Edgü, geç tanıştığım için kendime kızdığım. Geçen ay okuyup çok etkilendiğim bir kitap idi. Şiirsel bir anlatımla kaleme alınan bu destansı roman aynı zamanda puslu, karamsar bir bozkır havası gibi. Hakkari'ye sürgün edilen, taşrada tıkılıp kalan, bir öğretmenin yabancılaşmasını, bilmediği bir dil ile yüzleşmesini, bilinç akışını okuyoruz eserde. Ben okurken bir Nuri Bilge filmi izler gibi hissettim. Henüz izlememiş olsam da filmini de öneriyorum çünkü neden olmasın?.
6)Suç ve Ceza-Dostoyevski: Bu listede edebiyatın büyük ustalarına yer vermemek olmazdı. En sevdiğim kumarbazdır, yalnızca edebiyatın değil psikolojinin de seyrini değiştirmiştir. Nitekim bu işin babası Freud onun hakkında 'Dostoyevski olmasaydı eğer, psikanaliz biraz beklemek zorunda kalacaktı.' demiştir. Suç ve Ceza eserini almamın sebebi, çok popüler olmasından değil bir suçlunun bilinç altını, düşüncelerini ve psikolojik gel gitlerini büyük bir deha ve ustalıkla anlattığı içindir.
7)Ekmek Arası- Charles Bukowski: Yeraltına geri iniyoruz, Bukowski modern dünya için bir at sineğidir. Vurdumduymaz, rahat, toplum normlarını alt üst eden tavırlarını eserlerine de yansıtır. Satırları yüksek promillidir. Kadın düşmanı ve küfürbaz biri olduğundan dolayı çok eleştirilse de rahat, şeffaf üslubu nedeniyle benim edebi külliyatımda çok mühim bir yer edinmiştir. Ekmek Arası eseri kendisinin roman dünyasına bir giriş niteliği taşır. Sorunlu bir çocukluğu, aile ilişkilerini, okul hayatını, aşkla ilk kez tanışmayı tüm gerçekliğiyle anlatır. Okunmalıdır.
8)Görünmez Canavarlar-Chuck Palahnuik: Yeraltının kimine göre en tanındık, mainstream yazarlarındandır. Dövüş Kulübü adlı kült eseriyle gerek edebiyat, gerek sinema dünyasında hatrı sayılır bir yer edinmiştir. Fakat beni asıl sarsan eseri görece az bilinen Görünmez Canavarlar olmuştur. Diğer yeraltı edebiyatı eserleri gibi okuyucuyu rahatsız eder, fazlasıyla. Günümüz toplumundaki cinsiyet rollerini ve bunların kişiye olan mental etkilerini, kapitalizmi, güzelleşme çabasını, modayı ve magazin dünyasını çok sarsıcı bir şekilde ironik bir üslupla verir. Çok dolambaçlı ama bir o kadar gerçek bir eserdir. Vardır bu tip insanlar, Alsancakta, Beyoğlunda her gün görürüz.
9) Trainspotting- Irvine Welsh: Gelmiş geçmiş en rahatsız edici, en trajik, en sarsıcı kitaplardan biriydi okuduğum. Irvine Welsh sert, acımasız ve şeffaf diliyle okuyucuyu şok üstüne şoka sokuyor. Eroinman bir arkadaş grubunun günlük hayatın çarkları arasında bocalamasını ve sistemle verdiği savaşı, krizleri, Gell gitleri anlatan bu eser oldukça rahatsız edici olduğundan hassas okurlara kesinlikle önermiyorum. Kusma isteği uyandıran satırlar olmuştu. Ama bu romanın oldukça başarılı ve oldukça gerçek olduğunu değiştirmez. Okuyup beğenenler kesinlikle filmini de izlemeli ve adıyla içeriğinin alakasız olduğu 'Porno' adlı devam kitabını da bulup okumalılar zira ilk basımı elimde mevcut olan kitabın baskısı tahmin edeceğiniz gibi yapılmıyor ve bulması oldukça zor.
10) Felsefenin Başlangıç İlkeleri-Georges Politzer: Listeye bir de teorik eser eklemek istedim çünkü kendisi lisede okuduğumda beni çok büyük sarsıp tünelin sonundaki ışığı görmemi sağlamıştı. Georges, bir marksist teorisyendir, kitap 1936 yılında yazılmış ve 1980 döneminden Türkiye'de yasaklanmıştır. Materyalizme giriş niteliğinde olan eser, diyalektik materyalizm ile idealizm arasındaki farkları iki düşünceyi karşılaştırarak oldukça pratik bir biçimde, işin derinine çok inmeden çok yalın bir şekilde anlatmıştır. Genel kültür olarak da, bir bakış açısı kazanmak, çerçeve çizmek amacıyla da okunabilir. Okunmalıdır.
En sevdiklerimi anlattım, önerdim okuması size kalmış. Edebiyatla, sanatla kalın. Hoşçakalın.
